مقاله تربیت دینی در نظام فکری امام خمینی رحمة الله

موضوع تربیت در نظام فکری امام خمینی یکی از بخش های بااهمیت دین اسلام به شمار می آید و تأثیر آن در حیات فردی و اجتماعی انسان، چنان بااهمیت و حیاتی هست که خداوند جهت هدایت و سعادت بشر، آن را اصلی ترین مقصود بعثت انبیا قرار اطلاعات است؛ چنان که در قرآن کریم می فرماید: «هُوَ الَّذِی بَعَثَ فِی الاُْمّیِّینَ رَسُولاً مِنْهُمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیٰاتِهِ وَ یُزَکّیِهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَ الْحِکْمَهَ».[۱]

انجام این مهم، رسالت خطیری هست که از جانب خداوند بر عهدۀ پیامبران نهاده شده و تمامی کوشش آنان در این راستا بوده هست که آدم های غافل و فرو رفته در اَنانیّت را از خواب غفلت بیدار کنند و به راه صحیح رهنمون سازند.

امام خمینی رحمه الله به عنوان هدایتگر و منجی بزرگ آدم ها و به عنوان نمونۀ کامل مسلمان و پیرو راستین انبیا علیهم السلام، و متخلّق به تربیت دینی و اخلاقی، در تاریخ سرزمین ایران درخشیدند و چه شایسته و زیبنده خواهد بود اگر مسلمانان ـ اعم از زن و مرد و کوچک و بزرگ با تأسّی به گفتار و کردار این نیک مرد، سعادت جهان و آخرت خویش را رقم زنند.

یکی از بااهمیت ترین و اساسی ترین نکات مورد توجه ایشان، بحث تربیت بوده است. چنان که می فرمایند: این تربیت ها هست که یک سرزمین را ممکن هست به کمال مطلوبی که از هر جامعۀ انسانی هست برسانند و یک کشور، سرزمین انسانی باشد، سرزمین مطلوب اسلام باشد و همین تربیت ها یا تعلیم های بدون تربیت ممکن هست که این ها را در آن وقتی که مقدّرات یک کشوری دست آن ها هست و همه چیز سرزمین به دست آن ها است، سرزمین را به تباهی بکشند.[۲]

در حیات فردی و اجتماعی آدم نیز، تلاش های تربیتی، از جملۀ تلاش های اساسی و تأثیرگذار می باشد. باید توجه داشت که این تلاش ها، تابع مبانی و اصول مشخصی هست و مشخص این اصول و مبانی، اقدامی هست که باید قبل از هر کاری انجام پذیرد.

بنابراین، جهت انجام بحث درست و علمی در خصوص بیان نظر های تربیتی امام خمینی رحمه الله، ابتدا می بایست با توجه به کلمات، سخنرانی ها و مکتوبات ایشان، به معلوم نمودن مبانی و اصول تربیت از نظر ایشان رسیدگی شود تا پویندگان طریق امام بتوانند با استناد به معیارهای دقیق، امر بااهمیت تربیت فردی و اجتماعی را در خصوص خود و دیگران عملی سازند. به همین دلیل، پیش از ورود به بحث اصلی، توضیحاتی مقدّماتی در خصوص معنی «مبنا» و «اصل» و همچنین معنی «مبنا و اصل تربیتی» ضروری به نظر می رسد.

مقاله تربیت در نظام فکری امام خمینی:

• مقدمه ۵
• مبانی و اصول تربیت ۵
• مبنای اول: برخورداری انسان از فطرتی خداجو و پاک ۷
• اصل توحید محوری ۷
• مبنای دوم: وجود عزم و ارادۀ قوی در انسان ۷
• اصل تربیت پذیری انسان ۸
• مبنای سوم: ترکیب انسان از دو بُعد جسمانی و روحانی ۸
• اصل جامع نگری ۸
• مبنای چهارم: وجود روحیۀ کمال جویی در فطرت انسان ۸
• اصل کمال ۹
• مبنای پنجم: تأکید خاص بر امر تزکیۀ نفس ۹
• مبنای ششم: عمل انسان، تعیین کنندۀ سعادت دنیوی و اخروی ۹
• اصل محافظت بر عمل ۱۰
• مبنای هفتم: وجود ویژگی ضعف در انسان ۱۰
• اصل مسامحه ۱۱
• مبنای هشتم: برخورداری انسان از نیروی تعقّل ۱۱
• اصل تعقّل ورزی ۱۱
• مبنای نهم: تأثیر گذاری و تأثیر پذیری انسان ۱۱
• اصل اول: اصلاح شرایط ۱۲
• اصل دوم: مسئولیت پذیری ۱۲
• مبنای دهم: انسان موجودی مختار و انتخابگر ۱۲
• اصل اول: نیاز انسان به مربّی ۱۳
• اصل دوم: آزادی ۱۳

پیشنهادها و ارائه راه کار ۱۳

• الف. راه کارهای ارائه شده تحت عنوان عوامل خارج از نظام آموزش و پرورش ۱۳
• ۱. توجه به امر تربیت با دیدگاه کلان ۱۳
• ۲. توجه بیش تر خانواده ها به امر تربیت نوجوانان و جوانان ۱۴
• ۳. عدم وجود شکاف بین گفتار و کردار مسئولان ۱۴
• ۴. برقراری ارتباط عاطفی لازم سخنوران مذهبی با قشر جوان ۱۵
• ۵. ارائه آگاهی های لازم برای استفاده صحیح از وسایل رسانه ای ۱۵
• ب. راه کارهای ارائه شده تحت عنوان عوامل درون نظام آموزش و پرورش ۱۵
• ۱. وجود فلسفه، مبانی، اهداف و روش های مشخص تربیتی در نظام آموزش و پرورش ۱۵
• ۲. توجه به امر تربیت معلّم در ساختار آموزش و پرورش ۱۶
• ۳. توجه به جایگاه مهم مشاوران و نقش سازندۀ تربیتی آن ها در مدارس ۱۶
• ۴. برطرف نمودن ضعف محتوایی و روشی کتاب های تعلیمات دینی ۱۶
• نتیجه گیری: ۱۷
• منابع: ۱۷

شما عزیزان باماسلی می توانید مقاله جایگاه و نقش معنویت و تربیت معنوی از منظر قرآن را نیز دانلود نمایید.

مطالعه بیشتر